Tuesday, January 31, 2012

Փոքրիկի նամակն Աստծուն

  Բարև', Աստվա'ծ... Քեզ երբևէ նամակ գրե?լ են: Ես գրում եմ... Աստվա'ծ, ինչու? նա լաց եղավ: Ինչու? իմ մայրիկի բարի աչքերից արցունքներ հոսեցին... Ես նրան հարցրել եմ, բայց նա ասաց, որ փոքրիկ եմ, չեմ հասկանա... Աստվա'ծ պապիկ, բայց ես մեծ եմ, և ես կհասկանամ և այնպես կանեմ, որ մայրիկն էլ երբեք-երբեք լաց չլինի, թե չէ ես էլ կլացեմ... Աստվա'ծ պապիկ, իսկ դու թույլ կտայի?ր, որ քո մայրիկը լաց լիներ... Բա ինչու? ես իմ մայրիկին ստիպում արտասվել: Միգուցե ե?ս լավ բալիկ չեմ, դասերս լավ չեմ անում, շատ չեմ օգնում, կռվարար եմ... Բայց ախր  ես նրան շա~տ շա~տ շա~տ եմ սիրում և ուզում եմ, որ նա միշտ ժպտա և սիրի ինձ: Աստվա'ծ, մայրիկն այսօր հիվանդանոց գնաց և  ասաց, որ ես չեմ կարող այնտեղ գնալ: Իմ փոխարեն նրան լա'վ նայիր, քանի որ իմ մայրիկն ամենալավն է: Աստվա'ծ, այնպես արա, որ նա այլևս լաց չլինի և ոչ էլ հիվանդանոց գնա: Ամե'ն:

Письмо Сапфо


  << Ну вот, милый, ты опять далеко. Где же ты, моя муза? Мне мерещатся твои глаза, твоя улыбка, твой нежный взгляд, и нигде нету мне покоя. Где же ты, моя муза? Перо не слушается меня, и мысли витают где-то вдали. Где же ты, о муза моя?! Моря шум и пенье птиц, крик молчанья и гром души так чужды мне без тебя... Мне так тоскливо без тебя. Мой милый друг, вместе с собой ты унес вдохновения крылья мои. Где же ты, муза моя? Где ты, мой Фаон?  Не уж-то моря пенье для тебя слаще, чем голос мой? Не уж-то безмятежных волн игра красивее волн моих волос? Скажи, Фаон, любовь моя, мечта моя, мой милый друг, когда же ты ответишь мне и дашь мне сердца своего волшебный ключ? Или же Афродита - любовь моя и враг навеки, так заколдовала тебя, что не сумеешь никогда полюбить меня? Где же ты, муза моя? И вот опять девиц красивых учить мне надо жизни, но в каждой из них я вижу тебя - о прекрасная муза моя... Вернись ко мне... И пусть ты будешь не моим... Но слышать голос твой родной - лучший подарок, верный друг... И пусть я буду лишь мечтать, что в руках твоих вместо весел старой лодки будет дремать тело мое... И пусть я буду лишь мечтать, что из уст твоих вместо шума моря вырвется имя САПФО... Где же ты, о муза моя?>>
Сапфо, "К моей любовнице"
  Блаженством равен тот богам,
 Кто близ тебя сидит, внимая
 Твоим чарующим речам,
 И видит, как в истоме тая.
 От этих уст к его устам
 Летит улыбка молодая.

 И каждый раз, как только я
 С тобой сойдусь, от нежной
                       встречи
 Замлеет вдруг душа моя
 И на устах немеют речи...
 А пламя острое любви
 Быстрей по жилам пробегает...
 И звон в ушах... и бунт в крови...
 И пот холодный проступает...
 А тело, — тело всё дрожит...
 Цветка поблекшего бледнее
 Мой истомлённый страстью
                       вид...
 Я бездыханна... и, немея,

 В глазах, я чую, меркнет свет...
 Гляжу, не видя... Сил уж нет...
 И жду в беспамятстве... и знаю —
 Вот-вот умру... вот умираю.

Sunday, January 29, 2012

Թղթապանակը

  Թղթապանակ. սև, կտորե թղթապանակ... ՆԱյի մասունքը... Երբեմն թվում էր` ահա ՆԱ պիտի գա ու վերցնի իր թղթապանակը... Բայց դեռ երկար ժամանակ ՆԱյի մատներն այդ սև, բայց լուսավոր իրին չէին դիպչելու: Նանեն երկար նայում էր թղթապանակին և հիշում իրենց զբոսանքները, երբ ՆԱ մշտապես մի տեղ էր փնտրում, որպեսզի դնի այն և գրկի Նանեին: ՆԱն Նանեին մի ձեռքով էր գրկում, ասես այդ թղթապանակի քաշին լիներ: Թղթապանակը չէր խանդում. այն միայն երջանիկ էր Նանեին ու ՆԱյին միասին տեսնելով: Երբ այն լսեց, թե ինչպես է Նանեն խնդրում իրեն տալ ՆԱյի թղթապանակը, որպեսզի կարոտն առնի ՆԱյից, այն ջերմություն և կապվածություն զգաց այդ աղջկա նկատմամբ... Որերորդ օրն էր, այն ապրում էր Նանեի մոտ և շատ լավ էր իրեն զգում... Թղթապանակն էլ էր կարոտում իր տիրոջը, երբ ՆԱ մեկնում էր, սակայն հիմա այն այդ կարոտը կիսում էր Նանեի հետ: Նանեն շատ լավ էր վերաբերվում իրեն. անգամ իր հին վերքն էր տեսել և նորոգել: Թղթապանակը երջանիկ էր: Երեկոյան, երբ Նանեն պառկում էր քնելու, բարձի կողքին տեղավորում էր ՆԱյի թղթապանակը, մտովի պատկերացնում ՆԱյի մեծ ձեռքերը` թղթապանակը բռնած, ժպտում էր և քնում... Թղթապանակը ևս հիշում էր տիրոջ ձեռքերը, որոնցից մեկով իրեն էր գրկում, իսկ մյուսով` Նանեի բարակ ձեռքը: Եվ այդպես, Նանեն և թղթապանակը միասին կարոտում էին, իրար հետ կիսում կարոտը... Նրանք հասկանում էին իրար. Նանեն Նայի կարոտն առնում էր թղթապանակից, իսկ թղթապանակը` Նանեից...

Հայաստանը ես եմ...


  Բարև’, ես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եմ: Թեև ես իմ հարազատ հանրապետության հասակակիցը չեմ, բայց նրա անկախությանն ականատես լինողներից և հետագայում այն կառուցողներից մեկն եմ, քանի որ մի փոքրիկ Հայաստան էլ ես եմ:
  Իմ ծերունի Հայաստանի երիտասարդ հանրապետությունը: Շատ եմ սիրում նրան: Թեև Հայաստանս ունի հազարամյակների պատմություն` նրա անկախ հանրապետությունն ընդամենը քսան տարեկան է… Քսանամյա մի երիտասարդ` մանուկ հոգով… Քսանամյա մի երիտասարդ, ով նոր է կյանք մտել, ումից այնքան շատ բան են պահանջում: Ոչ մի երիտասարդ զերծ չէ սխալներից, ինչպես զերծ չի եղել իմ մանուկ, ապա պատանի, իսկ հիմա արդեն երիտասարդ Հայաստանի Հանրապետությունը, ուղղակի նրան աջակցել ու կողքին մնալ է հարկավոր: Նա որբ է մեծացել` իր  մոտ ունենալով պատմության դասագիրք միայն և բզկտված ներկա: Սակայն նա ուժ գտավ, նա բարձրացավ ու բարձրանում է, ու կապ չունի, որ դանդաղ: Ու Հայաստանի անկախ հանրապետությունի ծնունդից հետո էլ ծնվեցի ես` Աստղիկ Նադիրյանս, և Հայաստանի Հանրապետությանս հետ ապրեցի դժվարին տարիներ, և այն, ինչ այսօր տեսնում եմ շուրջս, տեսնում իմ գեղեցկացող ու զարգացող Հայաստանին, սիրտս ուրախությամբ է լցվում, քանի որ Հայաստանը նաև ես եմ, և նրա արյունն ու ավյունն իմ մեջ էլ են հոսում: Հայաստանն իմն է, իմն է ամբողջությամբ` Ա-ից մինչև Ֆ, ծովից ծով, Արևմտյանից Արևելյան, Գյումրիից Երևան, Աջափնյակից Ավան: Այն իմ մի մասնիկն է: Հայաստանը ես եմ, դու ես, նա է….ՄԵՆՔ ԵՆՔ… Իմ բոլոր երազանքներն ու ծրագրերը Հայաստանիս հետ եմ կապում, աղոթում եմ, որ ինքնաթիռ նստելիս երբեք վերջնականապես հրաժեշտ չտամ իմ հայրենիքին, իմ երեխաների կյանքն այստեղ եմ պատկերացնում և ամեն ինչ կանեմ, որ իմ երեխաներն ու թոռները հպարտ լինեն, որ հայ են ու Հայաստանի անկախ հանրապետության քաղաքացի, քանի որ ամեն մեկը չէ, որ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻ կոչվելու իրավունք ունի:


   Հայաստանը ես եմ: Այո’, հենց ես: Դու էլ ես Հայաստանը, մեր դասախոսն էլ, նրա հարևանն էլ, ա’յ այն երաժիշտը, այս անուշիկ փոքրիկը, այս գեղեցիկ զույգը… Մենք բոլորս Հայաստան ենք կոչվում, քանի որ նրա կյանքի մի մասն ենք կազմում, քանի որ նրա ապագայի շինարարներն ենք մենք: Ես սիրում եմ Հայաստանս: Ու այդ սերն անբացատրելի է, պարզ, մաքուր: Ես սիրում եմ Հայաստանս, քանի որ այն իմն է, իմ ընկերն է, եղբայրը, հայրը, մայրը, տունս, օրորոցս… Ու ես սիրում եմ Հայաստանս, քանի որ նա ինձ կյանք է տվել, և հիմա իմ հերթն է ամեն ինչ անել, որ արյունով ձեռք բերված հանրապետությանն արժանի քաղաքացի լինեմ, որ դառնամ այդ հանրապետության զարգացման սյուներից մեկը: Հիշում եմ` փոքր տարիքից երազում էի ծառայել հայոց բանակին, որ պաշտպանեմ երկիրս, իսկ հիմա մեկ ուրիշ նպատակ ունեմ` կրթել երիտասարդ սերունդներին, ցույց տալ նրանց, թե ինչքան զորեղ է մեր հայրենիքը, երբ մենք համախմբված ենք նրա շուրջ, սովորեցնել, որ հայրենիքն այն չէ, որ հզոր է ու տալիս է ամեն ինչ, այլ այն է, ինչը մենք սիրում և կառուցում ենք մեր ձեռքերով ու մեր սերունդներին ժառանգում հզոր երկիր, որը նրանք ավելի կհզորացնեն:
   Հայաստանը ես եմ: Եվ այս խոսքերն ասում եմ ամենայն պատասխանատվությամբ խղճիս և հայրենիքիս առջև, քանի որ ամեն ինչ կանեմ, որ Հայաստանիս երիտասարդ հանրապետության զարգացման մեջ ես էլ իմ լուման ունենամ: Հայաստանը դու ես: Եվ ամո’թ քեզ, եթե գեթ մեկ վայրկյան մտածել ես նրան հավերժ լքելու մասին: Հայաստանը ՄԵՆՔ ԵՆՔ ու պիտի կառուցենք միասնական ու անկախ Հայաստանի Հանրապետություն:

Friday, January 27, 2012

Կայարանի ժամացույցը...

  Կայարան... Մարդաշատ սրահ, որտեղ հանդիպում են ուրախության և բաժանման արցունքները... Կայարան... Մարդիկ գնում են, գալիս, ոմանք այրում են կամուրջները, ոմանք Աստծուն խնդրում են, որ իրենց սպասեն, ոմանք ուշանում են գնացքից, ոմանք տխրում են, ոմանք` ոչ. ուրեմն այդպես էր պետք...
  Նարեկը հազիվ բացեց աչքերը, քնաթաթախ նայեց հեռախոսի ժամացույցին և անմիջապես վեր թռավ: <<Աստվա'ծ իմ, ինչպե?ս կարող էի չլսել...>>: Արագ-արագ հագնվեց, լվացվեց և դուրս նետվեց տանից... <<Չուշանամ, միայն թե չուշանամ...>>: Կանգնեցրեց առաջին պատահած տաքսին.
  -  Կայարա'ն:
   Նայում էր պատուհանից դուրս: Սողացող ճանապարհի փոխարեն, սակայն, նա տեսնում էր իրենց կյանքը. առաջին հանդիպում, սիրո խոստովանություն, վեճեր, առաջին համբույր, առաջին կինո և թանգարան, նրա` ընթրիք պատրաստելը և մեկ շաբաթ առաջը... Նարեկն այդ օրը տրամադրություն չուներ... Եկել էր տուն ու մեխվել Ֆեյսբուքին... Արդեն քանի ժամ է` Լիլիթին էլ չէր զանգահարել: Հանակարծ հեռախոսն սկսեց դզզալ... Լիլիթն էր... Նարեկը չցանկացավ պատասխանել... Կես ժամ հետո հեռախոսի էկրանին նորից հայտնվեց Լիլիթ անունը... Հեռախոսի դզզոցն այնքան երկար թվաց Նարեկին... Չէ', նա սիրում էր Լիլիթին, շա~տ էր սիրում, սակայն երբեմն նրան համակում էր հենց այսպիսի տրամադրություն, որից հետո նրանք սովորաբար վիճում էին, քանի որ Լիլիթը փորձում էր օգնել նրան, իսկ Նարեկը սառն էր պատասխանում, ինչից էլ Լիլիթը հաճախ նեղվում էր... Չէ', չէր նեղանում, այլ ինքն էլ էր տխրում, ինչն էլ նյարդայնացնում էր Նարեկին, և վեճ էր բռնկվում... Մեկ ժամ հետո կրկին զանգ եկավ...
   - Ալո':
   - Նա?ր: Ի?նչ էր եղել, ինչու? չէիր պատասխանում, - անհանգստացած հարցրեց Լիլիթը:
   - Ի?նչ կա:
   - Ոչ մի բան, արև'ս, դու' ասա... Ի?նչ է եղել, Նարե'կս:
   - Ոչ մի բան:
  Այդ օրն այդ սառը <<ոչ մի բան>>ից էլ ամեն ինչ սկսվեց... Լիլիթը կրկին արտասվեց, դա նյարդայնացրեց Նարեկին, և նրանք էլ չխոսեցին... Նարեկը սառել էր... Լիլիթի սերը չափից դուրս էր նրան թվում... Այնինչ Լիլիթն ասում էր այն, ինչ զգում էր... Նարեկը միակն էր, ումից ոչինչ չէր կարողանում թաքցնել... Երկու շաբաթների ընթացքում Լիլիթը մի քանի անգամ զանգել էր, բայց Նարեկը չէր պատասխանել...
   - Հասանք, տղա' ջան:
  Նարեկը սթափվեց: Շնորհակալություն հայտնելուց հետո միանգամից վազեց կայարան...
Ամբոխի միջից Նարեկը պիտի գտներ նրան
   - Երևան-Թբիլիսի գնացքը պատրաստվում է մեկնել: Բոլոր ուղևորներն անցնեն գնացք, - տասնյակ բարձրախոսները հնչեցրին կանացի ձայն, որն այդքան տհաճ թվաց Նարեկին:
   <<Չուշանամ, միայն թե չուշանամ...>>... Մարդկանց խիտ ամբոխի մեջ նա փորձում էր գտնել իր նրբակազմ և փոքրիկ Լիլիթին: <<Որտե?ղ ես, Լի'լ, որտե?ղ... Ես քեզ շատ եմ սիրում, չեմ կարող քեզ կորցնել... Նրա գլխարկն է... Աստվա'ծ իմ, նա է...>>:
   - Լի~լ, - գոռում էր Նարեկը գնացք բարձրացող փխրուն մարմնին...
   Լիլիթը մի պահ իր շուրջը նայեց, սակայն ոչ ոքի չտեսավ... Նարեկը տեսավ միայն մի փայլուն կաթիլ, որ հոսեց Լիլիթի սպիտակ այտի վրայով... Եվ նա անհետացավ գնացք մտնող ամբոխի մեջ... <<Նա մտածեց` ես չեմ եկել... Որքան սառն էի, որ նա այդպես մտածեց...>>:



   Նարեկը նստել էր փայտե նստարանին և նայում էր մեծ ժամացույցին, որի սլաքներն ասես չէին շարժվում... Ամբողջ գիշեր չէր քնել. կարդում էր իր և Լիլիթի հին նամակները... Լիլիթի նամակները եռակի ավել էին... Նա այնքան ջերմ էր գրում... Այնուհետև մտել էր Լիլիթի անձնական էջը և տեսել նրա և ընկերուհու խոսակցությունը, որտեղ Լիլիթն ասում է, որ պիտի մեկնի...գուցե մշտապես... Նարեկի ներաշխարհն իրար էր խառնվել, չէր կարողանում քնել... Իսկ առավոտյան այնքան խորն էր քուն մտել, որ զարթուցիչն անօգուտ երգում էր միայն: Հիմա էլ նրա աչքերը փակվում էին... Հանկարծ նա քնեց...
Ժամանակը ճեղքվածք տվեց
 

   - Բարև', Նարե'կ:
   - Բարև', իսկ դու ո?վ ես...
   - Մարդիկ ավելի շուտ ինձ ինչ են ասում, - պատասխանեց թավշյա ձայնը և երևաց Նարեկին...
  Դա ժամացույց էր, մի մե~ծ ու հին ժամացույց...
   - Ժամացու?յց, - ապշած հարցրեց Նարեկը...
   - Դու քնած ես, Նարե'կ, ես էլ շատ քիչ ժամանակ ունեմ... Ամեն օր ականատես եմ լինում մարդկային տարբեր ուրախությունների և դժբախտությունների... Ոմանք գալիս են և երկա~ր սպասում ինձ մոտ, որպեսզի վերջապես տեսնեն իրենցի սիրելի մարդկանց... Ոմանք իրենք են իրենց ձեռքից բաց թողնում իրենց ճակատագիրը... Երբ արթնանաս, նայի'ր կողքիդ նստարանին նստած կնոջը... Նա արդեն տասնվեց տարի է, ինչ այդ նույն նստարանին նստած սպասում է ամուսնուն, ով մեկնեց Մոսկվա և այլևս հետ չեկավ... Ամեն օր նա գալիս է և ինձ նայում... Երբեմն ինձ թվում է, որ նա գիտի, որ ես ամեն ինչ տեսնում եմ... Նարե'կ, նրան կասես, որ իր ամուսինը երկու տարուց հետ կգա. թող երկու տարուց բաժանման նույն օրը, նույն ժամին գա այստեղ... Իսկ դու... Ժամանակը քեզ հետ չար կատակ խաղաց, դու կարող էիր Լիլիթին կանգնեցնել... Նա այստեղ նստած քեզ էր սպասում, սպասում էր, որ կգաս և կասես, թե ինչքան ես իրեն սիրում... Ես տեսա` ինչ կսկիծով նա վեր կացավ և գնաց դեպի գնացքը... Գնահատի'ր ժամանակը, Նարե'կ: Դու չես գնահատում նրան, և դա է պատճառը, որ նա պատժեց քեզ... Լիլիթը քեզ շատ-շատ-շատ է սիրում, բայց նա հավերժ չի ապրելու, դու չգիտես` երբ նա այլևս չի լինի... Նա ամեն րոպե քեզնով է ապրում, նա վախենում է հետոներից. հետո կարող է այլևս չլինել... Դու էլ ես նրան սիրում, սակայն երբեմն հոգնում ես նրա սիրելու ձևից... Նարե'կ, նայի'ր` որքան է նա փոխվել քեզ համար... Դու էլ ես փոխվել... Բայց նա... Ես նրան տեսել եմ տարիներ առաջ. նոր Լիլիթը լրիվ ուրիշ է, նա քեզ համար է... Հիմա ես քեզ և Լիլիթին նվեր կանեմ, քանի որ այլ դեպքում Լիլիթն այլևս երբեք չէր վերադառնալու:
   - Ինչու? նա չէր վերադառնալու, ի?նչ նկատի ունեք:
   - Այն, որ այնտեղ նրա ժամանակն ավարտվելու էր` քեզնից հեռու, որ դա քեզ ցավ չպատճառեր... Սակայն ես, ինչպես ասացի, նվեր ունեմ, Նարե'կ` երկու ժամ... Դու կրկին կհայտնվես կայարանի դռների մոտ... Գտի'ր նրան, գտի'ր համապատասխան բառեր և թույլ մի' տուր, որ հեռանա... Վե'րջ, այլևս ժամանակ չունեմ... Արթնացի'ր...

  - Հասանք, տղա' ջան, - ասաց տաքսու վարորդը:
  - Ի?նչ... Ա'հ, կայարանը... Ստացե'ք...
   Նարեկը վազում էր, որքան ուժ ուներ... <<Ես գտնելու եմ քեզ, Լիլի'թ, գտնելու եմ>>: Նա վազեց ժամացույցի մոտ և նայեց նստարաններին. փխրուն մի մարմին արցունքները սրբելով հազիվ քարշ էր տալիս ծանր ճամպրուկը:
  - Լի~լ, սե'րս, սպասի'ր, - գոռաց Նարեկը և գնացքի մոտ ամուր գրկեց Լիլիթին:
Դու եկար... Նա'ր, եկար...
  - Դու եկար... Նա'ր, եկար, - ասաց Լիլիթը` ամուր գրկելով Նարեկին և համբուրելով:
  - Չէի կարող, Լիլի'թս, չէի կարող չգալ... Ների'ր ինձ, սի'րտս, ների'ր, որ չէի պատասխանում զանգերիդ, որ սառել էի...
  - Սու'ս, Նարե'կ, - ասաց Լիլիթն ու համբուրեց Նարեկին: - Ես միայն մի բան գիտեմ` իմ կյանքը դու ես, ու ես սիրում եմ քեզ ամեն ինչից առավել... Ու ների'ր, որ դա քո ուզած ձևով չի դրսևորվում, բայց ես դրա վրա կաշխատեմ...
  - Սու'ս, հիմարի'կ, ես էլ քեզ եմ սիրում` այնպիսին, ինչպիսին կաս:
   Նրանք նստեցին ժամացույցի մոտի նստարանին և նայում էին հեռացող գնացքին:
  - Մի' րոպե, Լի'լ, հիմա կգամ, - ասաց Նարեկն ու գնաց դեպի հարևան նստարանը: - Տիկի'ն, բարև' Ձեզ... Տիկի'ն, հիմա մի բան կասեմ, ինչը շատ զարմանալի է, բայց նաև իրական... Ձեր ամուսինը... Երկու տարուց ձեր բաժանման օրը եկե'ք այստեղ, նա կգա... Ժամանակը նվեր կանի Ձեզ` ասյքան տարի նրան սպասելու համար...
  - Ա~խ, տղա'ս, - ասաց տարեց կինն ու ամուր գրկեց Նարեկին: Նրա աչքերից արցունքներ էին հոսում: - Շնորհակալ եմ, տղա'ս... Իսկ ես արդեն կորցնում էի հավատքս... Ժամացու?յցն է քեզ ասել:
  - Այո', իսկ Դու?ք որտեղից գիտեք:
  - Գիտեմ... Եթե նա չլիներ, իմ մայրն ու հայրը կբաժանվեին: Շնորհակալ եմ, տղա'ս, երջանի'կ եղիր...

  Անցավ երկու տարի... Նարեկն ու Լիլիթը իրենց նորածին Դավիթի և տարեց կնոջ հետ եկել էին կայարան... Տարեց մի մարդ, կանգնած ժամացույցի տակ, մոլորված իր շուրջն էր նայում...

Wednesday, January 25, 2012

Պատրաստում ենք պաղպաղակ

  Թեև դրսում ձմեռ է` այնուամենայնիվ տնային պաղպաղակից անհնար է հրաժարվել: Ստորև ձեզ կներկայացնեմ պաղպաղակի մի քանի բաղադրատոմս:

  Կաթնային պաղպաղակ
  Անհրաժեշտ է` 2.5 բաժակ կաթ, 1 բաժակ շաքարավազ, 4 ձու, վանիլին
Ձվի դեղնուցները լցնել շաքարավազով լի տարայի մեջ, մի լա~վ հարել, ավելացնել վանիլին: Ստացվածը լցնել կաթսայի մեջ, ավելացնել տաք կաթ և թողնել կրակի վրա` փայտե գդալիկով անընդհատ խառնելով; երբ զանգվածը փոքր-ինչ թանձրանա, և մակերեսից անհետանա փրփուրը, կաթսան հանե'ք կրակի վրայից և ֆիլտրե'ք մաղի միջոցով, ապա թողե'ք` զովանա: Երբ զանգվածը զովանա, լցրե'ք պաղպաղակի տարայի մեջ և դրե'ք սառցարան:

  Շոկոլադե պաղպաղակ
Անհրաժեշտ է` 100 գրամ շոկոլադ, 60 գրամ շաքարավազ, 100 մլ կաթ, 0,25 լ հարված սերուցք (взбитые сливки)
 Շոկոլադը մանրացնել, լցնել որևէ տարայի մեջ և իջեցնել տաք ջրի մեջ: Երբ շոկոլադը հալչի, ավելացնել 20 գր շաքարավազ, կաթ, խառնել: Ստացված զանգվածը խառնել մինչև դրա լիովին սառչելը: Սերուցքը հարել, լցնել մնացած շաքարավազը և միացնել շոկոլադե զանգվածին: Զանգվածը սառեցնել: Շոկոլադի փոխարեն կարելի է նաև օգտագործել 40 գր կակաո-փոշի և 40  գր շաքարավազ:

  Հունական պաղպաղակ
Անհրաժեշտ է` 200 գրամ չամիչ, 150 մլ ռոմ, 0,5 լ սերուցք, վանիլային շաքարավազ
Չամիչը լվանալ և վրան եռացրած ջուր լցնել: Մի ժամից ջուրը թափել, ավելացնել ռոմ, տարան ծածկել կափարիչով և պահել 30 րոպե: Սերուցքը և շաքարավազը հարել, ավելացնել չամիչը և սառեցնել:



   Բարի' ախորժակ :)))

TO BE CONTINUED...

Ընկերոջս պատասխանը իմ պատմվածքին...


   Այդ խոսակցությունից հետո Կարենը սկսեց մտածել իր ապագայի մասին: Սկզբում նրա երևակայությունը խրախճանք էր ապրում` սիրո թևերին թիկնած: Բայց այդ թևերը կոտրվեցին բախվելով տարօրինակ կասկածների: Դա նրան չափազանց հուսահատեցրեց: Մի կողմից նա շատ մոտ էր տիրանալուն իր երկրորդ կեսի, իր երազանքների տիրուհու սրտին, բայց մյուս կողմից էլ նրան մտատանջության մեջ էր գցում այն հանգամանքը,որ նա չէր կարող Լեյլիին տալ այն ամենը, ինչ որ երազել էր: Բացի այդ Կարենը չէր կարող իրականացնել մի շարք այլ նվիրական երազանքներ, որոնք նույնպես կարևոր են նրա համար: Արդեն պարզ էր` ինչ էր տեղի ունենում: Սիրահարվածության ախտանիշները կրծում էին նրա հոգին: Կարենը հուսահատությունից չէր գտնում իր տեղը: Նա անզորությունից փոխեց համակարգչի էկրանի վրայի նկարը: Անհավատալի էր, բայց նրա մտքերը խառնաշփոթ վիճակի մեջ էին: <<Մի?թե դու սրա մասին էիր մտածում, - մտածում էր Կարենը, - իսկ ամեն ինչ այնքան հիասքանչ էր թվում>>:
   Արդեն գիշեր էր: Սև մտքերը Կարենին հանգիստ չէին տալիս: <<Ա~խ,  եթե հիմա այստեղ լիներ Հրանտը, հիմա հաստատ ինձ շատ ճիշտ խորհուրդներ կտար>>: Բայց նրա լավագույն ընկերներից մեկը իր պարտքն էր տալիս հայրենիքին: Կարենը պառկեց մահճակալին և փորձեց քնել: Նա չէր հավատում, որ իր մոտ այդ օրը կստացվի հանգիստ քուն մտնել: Երկար գիշերային խորհրդածությունից հետո նրան հաջողվեց քնել: Այդ գիշեր նա մի տարօրինակ երազ տեսավ: Սարսափելի ապագայի տեսարանները, իր և իր ծնողների հուսահատ վիճակը, բարեկամների և որ ամենասարսափելին էր`Լեյլիի հայացքներում նրան ահավոր ցավ պատճառեցին: Այդ ամենը այնքան մոտ էր իրականությանը, որ Կարենը նույնիսկ ուժ չէր գտնում արթնանալու այդ մղձավաջից: <<Աստված իմ, մի?թե սա է ինձ սպասվում>>:Հանկարծ այդ խառնաշփոթի մեջ մեկն սկսեց իրեն կանչել դեպի իրեն: Արևի շողերը թույլ չէին տալիս տեսնել այդ մարդու դեմքը: <<Եղբա’յր, արի’ այստեղ, ինչպիսի~ անակնկալի>>, - ուրախացած կանչում էր այդ մարդը: Կարենը դժվարությամբ քայլեց առաջ և տեսնելով այդ մարդուն` միանգամից գրկախառնվեց նրա հետ: ՈՒրախությունից արդեն չէր ուզում արթնանալ: Դա իր ընկերն էր` Հրանտը: Կարենը նույնիսկ ուրախությունից արտասվեց: <<Վա~յ,ամոթ է, եղբա’յր, հո բան չի? պատահել>>, - կիսազարմացած, կիսաուրախացած հարցրեց Հրանտը; <<Հրո’, անկեղծ ասած ուզում էի քեզ հետ շատ կարևոր բան խոսել>>, - հուզված պատասխանեց Կարենը: <<Ի?նչ է եղել, եղբա’յր>>, - արդեն լրիվ զարմացած հարցրեց Հրանտը: Կարենը պատմեց այն, ինչն իրեն այդքան տանջում էր: <<Հետաքրքիր մարդ ես, Կարե’ն, - ժպտալով բացականչեց Հրանտը, - մոռանում ես քո իսկ տված խորհուրդները>>: Կարենը զարմացած նայեց նրան. <<Ի?նչ խորհուրդ, Հրո’>>, - հարցրեց նա: Հրանտը, ծառայողական համազգեստից մաքրելով փոշու հետքերը, պատասխանեց. <<Կես տարի առաջ ես համանման դրության մեջ էի, և դու հիշու?մ ես` ինչ ասացիր ինձ…………Կարեն, Կարե~~ն>>:
Գլխարկը... Երկու ընկեր...
Անգամ երազում նրանք օգնում են միմյանց...
   ԵՎ տեղի ունեցավ ամենացավալին. Կարենը արթնացավ քնից:
   <<Իհարկե’ հիշում եմ` ինչ եմ ասել, եղբա’յր, - սկսեց խոսել ինքն իր հետ, - շատ լավ եմ հիշում……..Ես ասացի քեզ, որ չհուսահատվես………….Ասացի, որ ամեն ինչ լավ կլինի……….Ճակատագիրը երբեք ազնիվ մարկանց չի խաբի…….Այն միշտ էլ արժանին կմատուցի սիրող սրտերին>>:

Tuesday, January 24, 2012

Ընկերոջս մուսան...

  Ֆեյսբուքյան էջը բացելուց հետո` Կարենը երկար նայեց Նրա նկարին և կայծակնային արագությամբ փոխեց անունը... Գուցե Նա նկատե?ր իր անունը, հասկանա?ր, որ անծանոթ այդ տղայի անունն իրեն է ուղղված... Մի քանի ընկերների նկարներին և հղումներին լայք դնելուց, մի երկուսի հետ խոսելուց հետո Կարենը փակեց իր էջը, մի քանի րոպե նայեց դեսքթոփից իրեն ժպտացող խոշոր աչքերին և գնաց քնելու... Մտածում էր այն օրվա մասին, երբ առաջին անգամ տեսավ Նրան... Նրա~ն... Նրա խոշոր, սև աչքերը և հանելուկային նայվածքը մշտապես տպավորվել էին նրա հիշողություններում: Նա ընկերուհու հետ նստած էր, պարզապես նստած... Եվ այդպես` պարզապես նստած, պարզապես միևնույն դահլիճում, Նա իրենով արեց Կարենի սիրտը... Կարենը փոխվում էր. նա ոգևորությամբ բերում էր իր նոր ստեղծագործությունները, որոնց մեջ իր սիրտն էր խոսում, նա սկսեց հետևել իրեն... Ինձ դուր է գալիս նոր Կարենը: Նրա աչքերն սկսել են այլ փայլով փայլել:
    Այդ օրը Կարենը հանձնեց վերջին քննությունը. բնականաբար առավելագույն գնահատականն էր ստացել: Նա ինձ տխուր հրաժեշտ տվեց` մեկնաբանելով, թե հոգնած է, բայց ես գիտեի, թե որն էր տխրության իսկական պատճառը: Կարենը գնաց դեպի միակ ազատ նստարանը: <<Երազների'ս թագուհի... Մի?թե երազներում էլ պիտի մնաս...>>:
  -  Ներեցե'ք, կարո?ղ եմ նստել... Մյուս բոլոր նստարանները զբաղված են, - ժպտալով ասաց սևաչք մի աղջիկ:
  -  Նստե'ք, իհարկե', - մեխանիկորեն պատասխանեց Կարենը` չնայելով աղջկան:
  - Շնորհակալությու'ն, - ժպիտով պատասխանեց նա:
   Հանկարծ Կարենի սիրտն սկսեց սովորականից հարյուրապատիկ անգամ արագ բաբախել: Ականջներում անգամ լսում էր, թե ինչպես է արյունը խփում անոթների պատերին... Աստվա~ծ իմ, ախր դա...դա ՆԱ~ է:
  - Բարև' Ձեզ: Անկեղծ ասած մտքերով էի, կներե'ք, - ամաչելով ասաց Կարենը` շեշտակի նայելով այն աչքերին, որոնք գերել էին նրան:
  - Ես այդպես էլ մտածեցի, - ժպտաց Նա: - Ես Լեյլին եմ` ապագա լրագրող: Ձեր դեմքը ինձ շա~տ ծանոթ է:
  - Ես Կարենն եմ` ապագա քաղաքագետ-դիվանագետ: Ինձ թվում է մենք ուսանողական խորհրդի շրջանակներում ենք հանդիպել` սեմինարներ, խաղեր, հանդիպումներ...
  - Ա~, ես հիշեցի, - ժպտաց Լեյլին, - շատ հաճելի է, Կարե'ն:
  - Ինձ նույնպես, - մի փոքր լարված ժպիտով պատասխանեց Կարենը: - Իսկ ի?նչ ես այստեղ անում:
  - Հոդված պիտի գրեմ, ցանկանում էի մտքերս մի փոքր ի մի բերել և տուն հասնելուն պես գրել: Բայց արդեն ուշ է, պիտի գնամ, - ասաց Նա` տեղից վեր կենալով:
  - Կարո?ղ եմ ուղեկցել քեզ, Լեյլի':
    Այս հարցը Կարենից շատ մեծ ջանք տարավ. նա վախենում էր մերժում ստանալ:
  - Կարող ենք միասին մինչև կանգառ գնալ...
 Համալսարանից մինչև կանգառ ընկած ճանապարհին մի նոր սեր էր ծնվում, սիրո մի նոր պատմություն... Քաղաքականության շուրջ ծավալված զրույցի ընթացքում նրանք մտերիմ դարձան: Կարենը մի քանի օգտակար խորհուրդ տվեց, ինչին ի պատասխան ստացավ Լեյլիի շնորհակալությամբ ու հիացմունքով լի հայացքը... Կարենը երկրորդ անգամ սիրահարվեց... Լեյլիի նուրբ դիմագծերը, սպիտակ մաշկի վրա փայլող խոշոր, սև աչքերը, խելացի բառերը... Այդ օրվանից մի նոր պատմություն է սկսվում` Լեյլիի ու Կարենի պատմությունը:

Սեռական դաստիարակության մասին

  Խոհերից ու մտքերից, պատանեկան ոտանավորներից անցնենք շատ ավելի լուրջ թեմաների... Ցանկանում եմ խոսել մեր հայկական ավանդական մտածելակերպի ու մեր կյանքի վրա դրա ազդեցության մասին: Ժամանակ առ ժամանակ պետք է պարզ խոսել...
Երեխաներին հարկավոր է
սովորեցնել ճիշտը  
    Երբեմն լսում եմ տասներկու-տասներեք տարեկան երեխաների, ովքեր արդեն հասցրել են սիրել, սիրվել, հիասթափվել սիրուց, մի քանի ընկեր-ընկերուհի փոխել... Լսել եմ նույն տարիքի երեխաների մասին, ովքեր բնավ էլ երեխաներ չեն այդուհետ....Եվ ոչ միայն լսել եմ, ցավոք սրտի... Ինչևէ... Երեխաներն այսօր շատ քիչ են երեխա մնում և շտապում են մեծանալ: Դրան են նպաստում նաև ներկայումս ցուցադրվող բազմաթիվ շարժանկարները և սերիալները, երգերն ու տեսահոլովակները: Իսկ հայ ծնողները, ցավոք, սեռական դաստիարակություն չեն տալիս երեխաներին: Երեխաները չեն վստահում ծնողներին` տեղեկատվության աղբյուր համարելով չաչանակ ու <<ամենագետ>> ընկեր-ընկերուհիներին և էժանագին հեռուստաեթերը: Անշուշտ, այսօր մեր հասարակությունը շատ, թե քիչ առաջադիմել է, բայց, արի ու տես, որ ավանդական մտածելակերպը և կարծրատիպերը խանգարում են մեզ... Ես հիշում եմ, թե ինչպես վեցերորդ դասարանում դպրոցի պատին փակցված մի պոստերի վրա առաջին անգամ կարդացի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ կոչվող սարսափի մասին... Այնպես էի ամաչում, որ նման բան եմ կարդացել ու երբեք ոչ ոքի մոտ չէի խոսում դրանից... Դրան հետևեց <<Մարդկային մարմին>> գիտահանրամատչելի ֆիլմը, որն առ այսօր նայում եմ և նորանոր բաներ սովորում... Ու հիմա հպարտ եմ, որ անտեղյակ չեմ, չկան հարցականներ, բայց ցավն այն է, որ տեղեկատուն մայրս չէր կամ հայրս, այլ ես էի և ճշգրիտ տեղեկություններ ստանալու իմ անհագ ցանկությունը... Հիմա չեմ հասկանում, թե ինչու էի այդպես կարմրել, երբ անգլերեն-հայերեն բառարանում հանդիպեցի <<սեքս>> բառն ու անմիջապես փակեցի այն... Իսկ այն լոկ սեռ էր թարգմանվում.... Բազմաթիվ մայրեր ու հայրեր իրենց ողջ ուժն ու եռանդն են դնում, որ ճիշտ դաստիարակեն իրենց զավակներին, բայց միշտ մոռանում են սեռական դաստիարակության մասին: Այսօր գրախանութներում կարելի է հանդիպել բազմիպիսի գրքերի այն մասին, թե ինչպես երեխայի հարցերին տալ ճիշտ պատասխաններ... Թեման, գուցե, շատ բաց է, բայց եկե'ք ճիշտը խոսենք. այսօր գյուղերում և շրջաններում ԱԲՈՐՏ կոչվող երևույթը կրկնակի ավելի է, քան մայրաքաղաքում: Ինչու?... Որորվհետև նրանք սեռական դաստիարակություն չունեն... Նրանց երեխաներն էլ չեն ունենա... Ու նորանոր մանկական ճիչեր պարզապես կընդհատվեն... Բազմաթիվ աղջիկներ հոգեբանական ծանր հարված են ստանում առաջին գիշերվանից` երկար ժամանակ զզվելով հակառակ սեռից: Սեռական սխալ դաստիարակության հետևանք են նաև հաճախ նկատվող դավաճանությունները, բաժանումները, սեռական անհամատեղելիությունը, միմյանցից հոգնելը, հոգեկան խնդիրները և այլն:
   Է'հ, հայե'ր, բարեկամնե'րս, ես ինքս էլ մեր մենթալիտետի կրողն եմ ու շատ ծավալվել չեմ ցանկանում: Պարզապես մի բան է պետք հիշել. բազմաթիվ կյանքեր ու հոգիներ կփրկվեին ու կբուժվեին, եթե տիրապետեին ճիշտ ինֆորմացիայի: Մի' ստիպեք ձեր երեխաներին իրենց հարցերի պատասխաննները փնտրել լրիվ անծանոթ շրջապատում, տվե'ք նրան այսօր այնքան անհրաժեշտ սեռական դաստիարակություն, ասե'ք, բացատրե'ք, թե որն է ճիշտը, թե որ դեպքում ինչ է պետք անել: Մի' ստիպեք ձեր երեխաներին ամաչել ու վախենալ ձեզնից: Արտասահմանում նման դասընթացներ են անց կացնում դպրոցում, ու դա շատ ճիշտ է: Ասում են, որ արգելված պտուղը միշտ էլ քաղցր է ու ցանկալի: Ամեն անգամ գոռալով երեխայի անմեղ հարցին ի պատասխան կամ ասելով, որ դա նրա խելքի բանը չէ` դուք ավելի եք նրան հեռացնում ձեզնից ու մոտիկացնում կասկածելի կայքերի ու հեռուստատեսային դաստիարակությանը...
   Ինչևէ... Սիրե'ք ու սիրվե'ք... Ճի'շտ դաստիարակություն տվեք ձեր մանուկներին` թույլ չտալով, որ անօգնական խարխափեն անգիտության մեջ: Չէ? որ մեզ շրջապատող աշխարհն արդեն վաղուց փոխվել է...
            Բարի'ն ընդ ձեզ

Monday, January 23, 2012

Հանգիստ...

  <<Հիշում եմ` տարիներ առաջ եմ զգացել այն հանգստությունը, որը ներկայումս ապրում եմ ամեն անգամ, երբ կողքիս ես... Առավոտյան ժամը վեցին, երբ բոլորը քնած էին, գնում էի ծովափ, զբոսնում և երկար նայում հորիզոնին, որից այն կողմ հրաշք կար, որին ականատես չէի եղել, բայց սպասում էի... Այդ ժամանակ դու չկայիր իմ կյանքում... Կյանքումս տեղի ունեցած դեպքերից հետո միայն այդտեղ էի ինձ լիովին հանգիստ զգացել... Մի քանի օրից քեզ հանդիպեցի... Մեր հարաբերությունները շատ տարօրինակ ձևով սկսվեցին, բայց հիմա ամեն ինչ լավ է, և ես երջանիկ եմ, որ քեզ ունեմ: Հաճախ ցանկանում եմ զանգահարել քեզ ու պարզապես ասել` շնորհակալ եմ, որ կաս... Հանգիստ... Հիմա իբրև հանգստանալու եմ մեկնել, բայց ինչ-որ բան կիսատ է, ինչ-որ բան այն չէ. դու ես պակասում: Մեր կյանքի կեսը մենք սպասում ենք. սպասում ենք զանգի, հանդիպման, երեխայի ծնունդի, աշխատանքի բարձրացման, նշանդրեքի, հարսանիքի, հարազատ մարդու վերադարձի... սպասում ենք ու սպասում... Այս կյանքն ասես սպասման կայան լինի: Բայց միգուցե հենց դրանո?վ ենք մենք մարդ, որ կապվում ենք, սպասում, երազում... Չգիտեմ... Չէ? որ շունն էլ է տիրոջը սպասում և այն էլ տարիներով: Հիմա էլ նստած եմ ծովի ափին, քո մատների փոխարեն արևի ջերմ ճառագայթներն են դեմքս շոյում... Բայց քո մատներն ավելի ջերմ են... Հիմա էլ եմ նայում հորիզոնին, և նրա հետևում, ինչպես և առաջ, հրաշք կա... Հորիզոնից այն կողմ դու ես: Եվ ես ծովափին նստած նամակ եմ գրում քեզ, քանի որ կարոտում եմ և սպասում... Սպասում իմ հանգստին... Շատերը կարող են զարմանալ դեպի հանգիստը իմ տենչանքից... Այսօր դժվար է ապրել, քանի որ դժբախտ մարդկանց աչքերն ամենուր են... Թե' ես, թե' դու չենք կարողանում այդ աչքերի կողքով անտարբեր անցնել... Սակայն միայն քո կողքին է, որ զգում եմ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, որ մենք ինչ-որ բան կարող ենք փոխել այս աշխարհում դեպի լավը... Թեկուզ աննշան մի բան անել, բայց գոնե մի զույգ աչքեր դժբախտից երջանիկ ու հավատքով լցված դարձնել... Կարոտում եմ քեզ, քո ժպիտը, շագանակագույն աչքերդ, որոնք արևի լույսի տակ մուգ կանաչ երանգ են ստանում, քո ձեռքերը, որոնք այնքան մեծ են ու ուժեղ, բայց և այնքան նուրբ... Կարոտում եմ դեսից-դենից մեր երկար զրույցները, զբոսանքները... Բայց այն, որ դու կաս, որ հիմա կարդում ես սա և ժպտում, ջերմացնում է ինձ, այն, որ սպասում ենք թե' ես, թե' դու, սպասում ենք մեր հանդիպմանը, որը հենց այս հորիզոնից դուրս եկող արևին է նման. ես գիտեմ, որ կծագի այդ արևը, և միայն այդ մտքից արդեն ժպտում եմ...
       Հ.Գ. Սիրում եմ քեզ, արև'ս
     Քո` Ա. >>