Thursday, February 23, 2012

Լեզուն հայրենիք է


Արի’, իմ սոխա’կ, թո’ղ պարտեզ, մերին,
Տաղերով քու’ն բեր տղիս աչերին:
Բայց նա լալիս է, դու, սոխա’կ, մի’ գալ.
Իմ որդին չուզե տիրացու դառնալ:

Թո’ղ որսդ, արի’, քաջասի’րտ բազե,
Քու երգը գուցե իմ որդին կուզե…
Բազեն որ եկավ, որդիս լռեցավ,
Ռազմի երգերի ձայնով քնեցավ

   Ահա հատված այն օրորոցայինից, որի հնչյունների ներքո տարիներ շարունակ փակվել են իմ աչքերը… Իմ տատիկի երգերը` ոսկեղենիկ հայերենով… Դրանցով է լցված եղել իմ մանկությունը: Հետագայում պիտի նաև լսեի ու սկսեի երգել Կոմիտաս, Շերամ, ժողովրդական երգեր: Դրանց մաքուր ու փափուկ լեզուն` իմ ներկայիս լեզվի ծնողը, գերում էր, ձգում… Լեզուն մանկություն է: Դպրոց: Առաջին այբբենարան: Այբ-ից Ֆ տառերը հեշտությամբ տրվեցին. չէ? որ իմ սրտի տառերն էին դրանք: Սովորեցի մայրենի լեզվիս զավակներին, սկսեցի կարդալ և գիտելիքներ ձեռք բերել. մտնում էի նոր ու գիտակից կյանք: Լեզուն կրթություն է: Տարիներն անցնում էին, սովորում էի քերականություն, գրականություն, Րաֆֆին գերում էր իր գեղեցիկ նկարագրություններով, Նալբանդյանը` ազատատենչ ոգով, Դուրյանն ու Սևակը` հանգով, Մեծարենցը` սիրով… Ես էլ սկսեցի գրել… Լեզուն մուսա է… Երբ գրում էի, ձգտում էի մեջս ամփոփել մեր մեծ գրողների տարբեր ուղղություններ, լեզվի նրբություններ, հանգավորումներ… Մայրենի անապակ լեզուն դարձավ իմ առօրյա մասնիկը նաև: Լեզուն կյանք է: Նոր փուլ. համալսարան: Այստեղ ամեն ինչ արդեն ուրիշ էր: Մայրենիիս լավ տիրապետումն ինձ օգնում էր շփվել ճիշտ մարդկանց հետ, հայրենիքս և լեզուս ու ազգս ներկայացնել պատշաճ կերպով,  արտահայտել մտքերս և չհոգնեցնել: Լեզուն ազատություն է: Թեպետև տիրապետում եմ նաև այլ լեզուների, բայց այն, ինչն իմ հոգուց է ծորում, գրվում և արտահայտվում է բացառապես մայրենիով: Լեզուն հոգի է:
  Եվ երբ իմ հայրենիքից հեռու եմ լինում, լեզուն լրացնում է նրա կարոտը: Աշխարհի որևէ ծայրում հարազատ լեզուն լսելիս սիրտս թրթռում է, ուրախանում. իմ եղբայրն է նա: ԼԵԶՈՒՆ ՀԱՅՐԵՆԻՔ Է: Սա է լեզվի խտացումը. մանկությունս անցել է հայրենիքում, որի հանդեպ ինձ սեր են ներշնչել մայրենի լեզվով, կրթությունս հայեցի էր ամեն առումով, հոգիս խարսխված էր հայրենիքիս, իմ գրիչը հայրենիք էր երգում… Լեզուն հայրենիք է, այն իր մեջ ամփոփում է իմ ու քո պապերի ու տատերի զրույցները, նրանց գաղթերը, տեղաշարժերը, հաղթանակներն ու պարտություները, խոհերն ու իմաստությունը… Լեզուն հայրենիք է: Այն մեր փոքրիկ երկրի մեծ նվաճումն է, այն մեր փոքրիկ երկրի մեծ հիշողությունն է ու վաղվա սպասումը: Լեզուն Խաչատուր Աբովյան է, ով, մարդու լեզվական ունակությունները գովերգելով, կոչ էր անում մայրենին պինդ բռնել: Լեզուն հայրենիք է, նրան ուրանալը անբարո է, նրան վնասելը` դավաճանություն: Լեզուն հայրենիք է, և նա իմն է ամբողջությամբ: Լեզուն ես եմ` հայրենիքիս մի մասնիկը` Աստղիկ Նադիրյանս, որ հանձն եմ առել իմ ուժերի սահմաններում և նաև դրանցից դուրս պահել ու պահպանել իմ լեզուն, իմ հայրենիքը… Ու եթե Աստծո կամոք հայտնվեմ հայրենիքիցս շա~տ հեռու, հենց լեզուն ինձ կօգնի հայ մնալ, մտածել, գործել, սիրել և խոսել հայեցի… Դարերի խորքից եկած լեզուն է, որ համախմբում էր հայ ժողովրդին, որ պահպանում էր ազգային դիմագիծը, հաջորդ սերունդներին հասցնում անցյալը, պատմությունը, ավանդույթները…
  Լեզուն հայրենիք է, նրա երեկը, այսօրը և սպասվող օրը…

Улететь бы...

  Улететь бы далеко-далеко... Улететь бы туда, где были бы только ты, я и наша любовь... Туда, где  не существовали бы нельзя и разные расстояния... Улететь бы на крыльях солнца... А сейчас ночь, холод... А так хочется теплой весны... Так хочется выбежать на солнечную улицу и бежать навстречу тебе...
  Улететь бы на восход, смотреть с тобой на рождение великого Солнца, который будет единственным свидетелем нашего счастья... нашей любви... Улететь... Лишь бы с тобой, и неважно куда... Я буду долго-долго смотреть на тебя влюбленными глазами, пытаясь навеки запомнить твои каждую мимику, каждую черту и каждую щетину... Буду улыбаться тебе и говорить, что люблю тебя, прижимаясь к тебе сильно-сильно, тая в твоих руках... Моя рука не будет нежной без твоей большой, сильной и ласковой руки, моя улыбка не будет смеяться без улыбки твоих нежных губ, я не буду человеком без тебя: мое сердце не во мне, а у тебя... Ты- мое все, и я люблю тебя...
  Улететь бы с тобой на крыльях солнца в город счастья, который носит наши имена...

Tuesday, February 7, 2012

Ժպտա', բարեկա'մս, ժպտա'

SMILE!!! :) Ի?նչ դժվար բան կա դրանում... Տե'ս` բարձրացնում ես շուրթիդ մի անկյունը, ապա մյուսը, և ծնվում է ժպի~տ: Դե~, ինչու? ես տխուր: Հապա ի'նձ լսիր. նայի'ր շուրջ: Ի?նչ ես տեսնում: Դու ցույց ես տալիս ամպամած երկինքը, չորացած ծառերը, մտախոհ մարդկանց... Է'հ, բարեկա'մս, ուշադիր չես նայում: Նայի'ր այն անուշիկ բալիկին, ինչպես է մայրիկի թևն ամուր գրկած քայլում և ժպտում ամեն անցորդի, նայի'ր այս մերկ ծառին, որի վրա կամաց-կամաց բողբոջներ են ծնվում, նայի'ր հեռու~ հեռվում ամպերի միջից երևացող լույսի շողին. նա հաղթել է ամպերին: Նայի'ր այն հաշմանդամ մարդուն, որ ժպտում է  և ոգևորված ինչ-որ բան է պատմում իր ընկերոջը: Նայի'ր այն փոքրիկ ցողունին, որ ասֆալտի միջից է դուրս եկել, նայի'ր սիրահար այս զույգերին...  Նայի'ր ու ժպտա, չէ? որ այս գորշ ամբոխի միջից գեթ մեկը քո ժպիտի կարիքն ունի: Այս կյանքը շատ կարճ է այն տխուր անց կացնելու համար: Կնճիռնե?ր կառաջանան: Աստվա'ծ իմ, բարեկա'մս, մի' ծիծաղեցրու ինձ: Ծերության տարիներին դեմքիս մի  բան կուզեմ ունենալ` երջանկության կնճիռներ: Լորդ Հենրին այնքան ճիշտ խոսք ուներ. երբ մարդը մտախոհ է դառնում, նա տգեղանում է. մեծանում է նրա քիթը, ճակատի վրա փոսեր են հայտնվում, մեջքը ծռվում է և այլն և այլն: Իմ կյանքի մայրամուտին ես կուզեմ, որ իմ թոռնիկները նայեն ինձ և ասեն` տատիկն առանց բերանի ձևը փոխելու էլ ասես ժպտալիս լինի: Ժպտա', բարեկա'մս, ագահություն մի' արա: Տուր աշխարհին քո ժպիտը, և նա քեզ շնորհակալություն կասի: Դու ասում ես, որ քեզ վիրավորանք են հասցրել: Ուրեմն լսի'ր ինձ: Կա մի ավանդազրույց.
 Մի օր աշակերտը գալիս և ասում է իր ուսւոցչին.
  - Ուսուցի'չ, դու այնքան հանգիստ ես: Դու ոչ ոքից չես վիարավորվում, ոչ ոքի հետ չես վիճում: Ասա' ինձ, ինչպե?ս ես էլ քեզ պես դառնամ:
  - Մի տոպրակ վերցրու' և մի'շտ քեզ մոտ պահիր: Ամեն անգամ, երբ մեկի վրա բարկանաս, վիրավորես կամ վիրավորվես, մեկ կարտոֆիլ գցիր տոպրակիդ մեջ:
   Անցան ամիսներ: Աշակերտի տոպրակը լիքն էր: Իսկ այն կարտոֆիլները, որոնք նա ամենասկզբում էր գցել տոպրակի մեջ, սկսել էին փտել և զզվելի հոտ արձակել: Աշակերտը եկավ ուսուցչի մոտ:
   - Ուսուցի'չ, ես այսպես այլևս չեմ կարող, ինձ ուրի'շ ձև ասա. տոպրակն արդեն շատ ծանր է, իսկ այն կրելը ոչ միայն բարդ է, այլև տհաճ:
   - Այդպես է նաև քո հոգին: Ամեն անգամ, երբ դու բարկանում ես և վիրավորանքն ու չարությունը պահում ներսումդ, դրանք կուտակվում են: Հներն սկսում են փտել և թունավորել հոգիդ, ծանրացնել այն: Դե'ն նետիր այդ աղբը քո հոգուց այնպես, ինչպես այ տոպրակը հիմա կնետես:
  Տեսնու?մ ես: Ժպտա', բարեկա'մս, ժպտա', քանի դեռ շնչում ես: Ամեն պահ նվեր է քեզ, և այդ նվերը ժպիտով պիտի ընդունես: Ժպտա' ու հավատա', որ ամեն ինչ լավ է լինելու: Ժպտա' ու ուրի'շ տեսանկյունից կտեսնես աշխարհը, կտեսնես ծիածանի բոլոր գույները, կլսես անգամ ամենատխուր անձրևի դյութիչ երգն ու ժպիտով կընդունես այն...


   Ժպտա', բարեկա'մս, ժպտա~

Monday, February 6, 2012

Կարմիր վերնաշապիկի պատմությունը

 <<Կարմիր վերնաշապիկով տղան... Ո?վ էր նա... Ինչու? է սիրտս երջանկությունից այսպես արագ խփում>>, - մտածում էր Նանեն ու արագ-արագ պատրաստվում դուրս գալ տանից: Ամբողջ ճանապարհին վերհիշում էր երազը, որն այդքան ջերմացրել էր իրեն: Նանեն հանկարծ հիշեց ամբողջը. նա և մի գեղեցիկ, բարձրահասակ տղա իրար գրկած քայլում էին: Առավոտյան արթնանալով Նանեն շարունակում էր զգալ տղայի իրանն ու նրա  կարմիր վերնաշապիկի սառնությունը... Մի րոպե... Աստվա'ծ իմ, ախր երազումս կուրսեցուս եմ տեսել... Ա'յ քեզ բա~ն...
 
   - Հիմա կկարդամ ռուսաց լեզվի խմբերի ուսանողների անուն-ազգանունները, և հետո ձեր խմբի դասախոսների հետ կանցնեք ձեզ հատկացված լսարանները, - ասաց փոխդեկանն ու սկսեց թվարկել դասախոսներին և նրանց խմբի երեխաներին: - ....Հարությունյան Նանե', Խաչատրյան Վահե և Գրիգորյան Նարեկ: Ահա', վերջ, կարող եք անցնել ձեր դասին:
   <<Նարեկ...>>, - կրկնեց Նանեն իր մտքում: Օրերն անցնում էին արագ, սեպտեմբերն արդեն ավարտվում էր...
   - Բարև', - ասաց Նանեն:
   - Բարև', - ամաչելով պատասխանեց Նարեկը:
   - Ես Նանեն եմ:
   - Իսկ ես Նարեկը, շատ հաճելի է:
   Նստարանի շուրջ աշխույժ զրույց ծավալվեց: Նանեն ու Նարեկը բացահայտեցին, որ երկուսն էլ գերմաներենի հանդեպ սեր ունեն: Քանի որ Նանեն մի~ քիչ սկսել էր գերմաներեն սովորել, թղթի վրա գրեց իր իմացած ամենալավ բառերը և տվեց Նարեկին: Դրանք էին` խելացի, լավ, բարձրահասակ, նիհար և երիտասարդ բառերը... Հենց այդ բառերից էլ սկսեցին գերմաներենով գրվող հաճոյախոսությունները: Երկուսի սրտում էլ տիեզերական ինչ-որ ուժ էր ծնվում` ձգողական ու ջերմացնող: Դրան հետևեցին նաև համակարգչային դասընթացները, որոնց ընթացքում թեև երկուսն էլ գիտեին առաջադրանքի լուծումը, բայց միշտ իրար էին դիմում` օգնելու պատրվակով:
 
   - Իսկ ի?նչ երաժշտություն ես լսում, - հարցրեց Նանեն իր հետևի նստարանին նստած Նարեկին:
   - Հիմնականում ռոք, - կտրուկ պատասխանեց Նարեկը:
   <<Ռո?ք... Երբեք չէի մտածի, նա այնքան հանգիստ մարդ է երևում>>, - մտածեց Նանեն և շրջվեց դեպի գրատախտակը, որի մոտ ռուսաց լեզվի դասախոսը ինչ-որ բան էր բացատրում, որն ինքն անգիր գիտեր:
   - Եկե'ք էլ. հսացեներով փոխանակվենք, - հանկարծ առաջարկեց Նարեկը:
   Նանեն և իր նստարանակիցները համաձայնեցին: Հանկարծ Նարեկի ընկերներից մեկը տեսավ գերմաներեն նամակը, որը Նարեկն անմիջապես թղթապանակի մեջ թաքցրեց: Դասի ավարտին Նանեն անհամբեր սպասում էր, թե երբ պիտի իրենց մեծ ու աշխույժ խմբով գնան կանգառ, մի խումբ, որի մեջ էր լինելու նաև Նարեկը:
   - Նանե', կներե'ս ինձ, - ասաց Նարեկն ու շտապ դուրս եկավ լսարանից...
   Նանեն չէր հասկանում, թե ինչ պատահեց տղային: Կանգառ բարձրացող  խմբի մեջ էլ նա չկար: <<Տեսնես ի?նչ եղավ նրան>>: Տուն գնալու ճանապարհին Նանեն որոշեց իր էլ. փոստը ստուգել. մեկ նոր նամակ: <<Ների'ր ինձ, Նանե', ես պարզապես չէի կառավարում իրավիճակը... Եթե կարողանաս, ների'ր ինձ>>: Այս տղային ի?նչ եղավ: Նանեն միանգամից վերցրեց հեռախոսն ու զանգահարեց իր մտերիմ ընկերներից մեկին.
   - Ինձ շատ շտապ Նարեկի հեռախոսահամարն է հարկավոր, կարո?ղ եք գտնել:
   Հինգ րոպե հետո նա հավաքում էր Նարեկի համարը...
   - Ալո', Նարե?կ... Նանեն է: Ների'ր, որ անհանգստացնում եմ, պարզապես փոստս ստուգեցի և այնտեղ քեզնից տարօրինակ նամակ կար... Ինչի? համար էիր ներողություն խնդրում:
   - Չէ~, պարզապես... Տե'ս, արդյունքում համարդ ունեցա...

   Այսպես սկսվեց նրանց պատմությունը... Մի քանի օր հետո, երբ երեք հարյուրից ավել նամակներ էին գրվել, Նարեկն արտահայտեց իր զգացմունքները... Նանեն, ով ձևական ծանրությունը տանել չէր կարողանում, պատասխանեց նրա զգացմունքներին... Սկզբում նրանք ամաչում էին անգամ իրար կողք կանգնել, բայց հետո... Անշուշտ, շատ վեճեր և տարաձայնություններ ծնվեցին և հարթվեցին, բայց երկու անծանոթ հոգիներ դարձան անբաժանելի... Երկու լրիվ տարբեր մարդիկ այդուհետ միասին էին շնչում և դարձան իրար շատ նման և հարազատ... Այսօր նրանք միասին են, նրանք իրար են պատկանում, վստահում են և հավատում... Վաղը նրանց է պատկանում... Սեր... Նրանց անունն է դա... Նանե ու Նարեկ... Նրանք արդեն վերնագրել են իրենց հեքիաթը: Ամեն հեքիաթում էլ ճգնաժամեր լինում են, սակայն ամեն ճգնաժամ իր դասն է տալիս, սովորեցնում գնահատել այն, ինչ ունեն... Եվ որքան էլ ժամանակ անցնի, ինչ էլ փոխվի, ինչ դժվարություն էլ առաջանա, նրանք իրար ունեն... Մի?թե այդքանը բավարար չէ շնորհակալ լինելուն կյանքին... Չէ? որ կա այն միակը, ում ժպիտն արդեն իսկ բավական է, որպեսզի թախիծն անդարձ կորչի, ում համար անակնկալ անելը միայն մեծ բավականություն է... Նրանք սիրեցին իրար` լինելով տարբեր մարդիկ, իսկ հիմա նրանք ձուլվել են, դարձել մեկ ամբողջություն...
   Վաղը նրանց է պատկանում, նրանց սիրուն... Նրանք սիրում են իրար ու շատ... Եվ այդքանը բավարար է...


    Կարմիր վերնաշապիկով տղան և հեքիաթներով տարված աղջիկը գտան իրար...

Saturday, February 4, 2012

Այբ-ից Ֆ երազանքի ուղին

Անուրջները կարող են ի կատար ածվել, 
Հավատա', թանկագի'ն իմ բարեկամ.
Այբ-ից  Ֆ թե ցանկանաս դու անցնել
Պիտի անցնես նաև Բեն, Գիմ ու Դա...

  Բոլորս էլ երազում ենք: Նա, ով չի երազում, չի ապրում: Վերջերս լայն տարածում են գտել գիտահանրամատչելի ֆիլմերը, որոնք սովորեցնում են երազանքներն իրականացնելու արվեստը... <<Եվ իսկապես. ի?նչ դժվար բան կա>>, - կմտածեք դուք: Կա, հավատացե'ք: Դժվար բանը մենք ենք: Ամեն մարդ ստանում է այն, ինչն իր մոտ է պահում: Իմ շատ սիրելի դասախոսներից մեկն ինձ ասաց. <<Երբ Աստված տեսնում է, որ դու քո ցավը ամուր գրկած նստել ես, նա այն նվիրում է քեզ` տեսնելով, որ դու չես բաժանվում դրանից>>: Մարդիկ հաճախ անգիտակցորեն ապրում են մի կյանք, որում շաաատ քիչ մասն է հենց ինքը` ԿՅԱՆՔը կազմում: Շատ է ճիշտ է այն խոսքը, որ կյանքը մի գիրք է, որի մաքուր էջերի վրա մենք ենք գրում: Իսկ նրանց մոտ ընդամենը մի քանի էջ է <<երջանիկ ձեռքով>> գրված: 
Your dream is your dream.
Its value is based on the fact that you love it 
...
   Փաստորեն` առաջին կարևոր նախապայմանը հավատալն է: Երբ դու հավատում ես, որ վաղն արթնանալու ես և ուրախ օր ունենալու, դու ակամայից ծրագրավորում ես վաղը. անգամ օրվա բացասականի մեջ դրականը կտեսնես: Հավատալով, որ դու կարող ես, որ դու գեղեցիկ ես` արդեն անցնում ես ճանապարհի կեսը:
   Երկրորդը երազանքի վիզուալացումն է: Փակե'ք ձեր աչքերը, պատկերացրե'ք, որ ձեր երազանքն իրականացել է, զգացե'ք այդ ուրախությունը, հավատացե'ք, որ ունեք այն: Թե' դրական լիցքեր կստանաք, թե' կծրագրավորեք ձեր երազանքի իրականացումը:
   Երրորդ կետ կարելի է ընդունել դրականությունն ու ակտիվությունը: Լրացուցիչ խնդիրներ մի' ստեղծեք: Եթե որևէ բան չի ստացվում, մի' վհատվե'ք, փորձե'ք նորից: Եթե ցանկանում եք ձեզ սովորեցնել ամեն առավոտ վազել, մի' ընկեք առաջին օրվա ազդեցության տակ և մի' հրաժարվեք ձեր նպատակից: Չորրորդ անգամն արդեն հաճելի կլինի: Պոզիտիվ մտածելակերպ. ահա այն, ինչն ապրեցնում է և ձգում դեպի ձեզ տարբեր մարդկանց:
   Չորրորդ. ամեն ինչ միանգամից չի ստացվում, համբերատա'ր եղեք, մի' դադարեք գործածել առաջինից երրորդ կետերը: Հավատացե'ք ձեզ և ձեր ուժերին, չէ? որ մարդիկ ծնվում են հավասար և մեծանալով դառնում այնպիսին, ինչպիսին որ դառնում են:


   Հինգերորդ. Այբ-ից Ֆ հասնելու համար անգամ պետք է մյուս տառերը հաղթահարել, չկանգնել այլ տառի մոտ. Ֆ-ի?ն ես ուզում հասնել, ուրեմն ոչ մի Մեն-ի կամ Ո-ի մոտ կա'նգ մի առ, շարժվի'ր առաջ:
 Կարդացի?ր սա, սկսի'ր գործել, կյանքն իր տեղում չի դոփում: Դե', քեզ տեսնեմ :)))

Thursday, February 2, 2012

Երջանկության մեխանիկա

  Ժամացույց` առաջին հայացքից պարզ թվացող այս պարագան, որը մեր օրվա մի մասն է կազմում, այնքան բարդ է: Պտուտակներ, ատամիկներ, ճոճանակներ, սլաքներ` մի խոսքով` բարդ մեխանիզմ, որում ամեն մի պտուտակ, մեխիկ իր դերն ունի... Եթե մի դետալի ատամիկները մյուսի ատամիկներին ճիշտ <<չնստեն>>, ապա ժամացույցը ճիշտ ժամ բարդ թե ցույց տա... Այդպիսին է նաև մեր կյանքը` մեխանիզմ... Ամեն օր, ամեն ժամ, ամեն վայր ու հիշողություն իրենց հետքն են թողնում և կազմում մեր կյանքի մեխանիկայի մի մասը, դառնում մեր կյանքի շարժիչ ուժը: Յուրաքանչյուր մեխանիկա ձգտում է ձեռք բերել մի կարևոր դետալ, որով կյանքն սկսում է ավելի վառ, առույգ աշխատել. դա երջանկությունն է: Երջանկությունն էլ իր հերթին մի բարդ մեխանիզմ է, որը շատ հաճախ չի համապատասխանում մեր կյանքին` իրար չհամապատասխանող ատամիկների պես. երջանկություն կա այն ժամանակ, երբ նրան գտնելու մասին չես մտածում: Երջանկությունը կարելի է նաև ճաշատեսակի հետ համեմատել.
  Երջանկություն. Պատրաստման համար անհրաժեշտ է ձեռքի տակ ունենալ ոչ միայն պետքական մթերքը, այլև սեփական համին համապատասխան համեմունքներ, որոնք ամեն մարդ ավելացնում է յուրովի. այդ համեմունքներով է ծնվում երջանկությունը:
   Ենթադրենք մի մարդ երջանկությունը տեսնում է փողի մեջ: Նրան պարգևում են այդ երջանկությունը: Աստվա'ծ իմ, փո~ղ... Իսկ ի?նչ անել դրա հետ... Նա չգիտի, թե ինչ անի այդ երջանկության հետ, քանի որ վախենում է, որ այն ուր ոոր է պիտի սպառվի: Լա'վ, սա շատ պրիմիտիվ օրինակ էր: Փորձենք այսպես. նորաստեղծ ընտանիք, որն սկսում է կառուցել իրենց համատեղ կյանքը հիմքից: Նրանք կարող են անդադար վիճել ֆինանսական խնդիրների պատճառով, տնային գործերի... Թվում էր` ամուսնացանք, միասին ենք, ամեն ինչ միանգամից լավ է լինելու... Բայց հանկարծ տեսնում ես, որ, հո'պ, չկա երջանկություն: Իսկ մեկ այլ զույգ պլանավորում է իրենց օրը, զիջում միմյանց, ներում, ամեն չնչին բանը տոն դարձնում: Նրանք երջանիկ են լինում: Եվ նրանք շատ ավելի մեծ հեշտությամբ են կայունանում և դառնում իսկական ընտանիք: Կարծես թե շատ խորացա, ինքս էլ խճճվեցի և չգիտեմ` ինչ եմ գրում: Ինչևէ...
   Դարեր ի վեր երջանկության հիմնահարցը հետաքրքրել է բազում փիլիսոփաների, այն համարվում է մարդկային հավերժական հարցերից մեկը: Բայց ես` տասնութամյա Աստղիկ Նադիրյանս, ով սովորում է քաղաքագիտություն բաժնում, փիլիսոփայություն է ուսումնասիրել մեկ կիսամյակ և մի քանի գիշեր քննությունից առաջ, հանդիսավոր կերպով հայտարարում եմ` ԵՍ ԳԻՏԵՄ, ԹԵ ԻՆՉ Է ԵՐՋԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԵՍ ԳԻՏԵՄ` ՈՐՏԵՂ Է ԱՅՆ... Լավ է հնչում, չէ?: Իմ երջանկությունն անուն ունի: Նա գտնվում է այստեղ` իմ կողքին, ինչպես նաև իմ մեջ` բաբախում է ու բաբախում` ամեն րոպե ինձ կյանք պարգևելով: Ամեն գիշեր շնորհակալություն եմ հայտնում Աստծուն, որ նման երջանկություն ունեմ... Դրա հետ մեկտեղ գիտեմ նաև, որ երջանկությունը նաև ցավոտ է. մենք այնքան զգոն ենք դառնում, վախենում ենք կորցնել այն... Ների'ր ինձ, միա'կս, սխալներիս համար, ների'ր... Երբեմն այնպիսի վախ է արթնանում մեջս... Վախենում եմ, որ կգա մի օր, որ կամակոր երջանկությունը կհոգնի ինձնից և կգնա... Բայց ես արդեն սովորել եմ երջակությանս հետ համահունչ ապրել և ամեն նոր օր ավելի ու ավելի գնահատել այն...
    Իմ կյանքի մեխանիզմն այնքան խճճված ու բարդ է, որ երջանկությանս մեխանիզմը հաճախ մի պահ դուրս է թռչում իր առանցքից և ցավեցնում երկուսիս էլ... Ների'ր, միա'կս, ես սովորում եմ... Արդեն կարգավորում եմ ամեն ինչ, սովորում եմ ներդաշնակություն ստեղծել, սովորում եմ համբերատար լինել, սովորում եմ երջանիկ լինել... Քո անունը կրող երջանկությամբ եմ ապրում... Միա'կս, այդ վախերը հաղթահարել եմ սովորում... Օգնի'ր ինձ դրանք հաղթահարել...
   Ես գիտեմ, թե ինչ է երջանկությունը. այն քո անունն է կրում, այն մենք ինքներս ենք ստեղծում...

Wednesday, February 1, 2012

Սիրո հանրահաշիվը

 Ամեն ինչ սովորականի պես կլինի. ձմռան փոխարեն գարուն կգա, օրվան կհաջորդի գիշերը, լույսի պատճառով ստվերներ կծնվեն, անձրևներ կգան ու կչորանան, ձյան փաթիլները կիջնեն ու կհալչեն, մարդիկ անտարբեր ու սառը հայացքներով կշարունակեն իրենց մրցավազքը, նոր սրտեր կմիավորվեն, այլ սրտեր կկոտրվեն, երկրագունդը կշարունակի պտտվել իր առանցքի շուրջ, արևը կշարունակի շողալ, միայն յոթ միլիարդ մարդկանց միջից կպակասի մեկը... Եվ անգամ այդ մարդու պակասելով այդ յոթ միլիարդը չի փոխվի, քանի որ այն ևս պայմանական է, ինչպես ամեն բան այս կյանքում... Անգամ թվերն են պայմանական, և մեկին գումարած մեկ միշտ չէ, որ երկուսի է հավասար... Եվ շատ հաճախ երկուսը բաժանած երկուսի բնավ էլ մեկ չի ստացվում. ստացվում է զրո... Ահա այդ զրոն եմ ես...

     Ես վաղուց արդեն չկայի. ես ՄԵՆՔ էի դարձել. մեկին գումարած մեկ հավասար է երկուսի: Երկուսով ապրում էինք, երկուսով շնչում: Քո հայացքն արդեն իսկ բավական էր, որ սկսեի լայն ժպտալ, մեկ բառդ ամբողջ օրս էր պայմանավորում: Դու սիրում էիր ինձ, ես սիրում էի քեզ: Ես քոնն էի, դու` իմը: Մեր ամեն ինչը պատկանում էր մեզ և ոչ ինձ ու քեզ առանձին-առանձին...  Մեկին գումարած մեկ հավասար է մեկի: Մեր հարսանիքը... Այն հեքիաթի էր նման: Ես երբեք էլ ճոխ հարսանիքի մասին չեմ երազել: Հարսանիքից հետո մենք գնացինք անտառի մեջ գտնվող մի տնակ, որտեղ մենք էինք և մեր սերը... Որքան հաճելի էր արթնանալ առավոտյան և բնության ձայնի ներքո քո քնկոտ ձայնը լսել: Անտառում երկա~ր զբոսնում էինք, արկածներ հորինում, գանձեր որոնում, դու ինձ արջից էիր փրկում, իսկ ես քո հերոսության համար համեղ կարկանդակ էի պատրաստում: Անցավ մեկ տարի...
   Մեկին գումարած մեկ հավասար է երեք... Մենք փոքրիկ հրաշքի էինք սպասում: Դու յոթերորդ երկնքում էիր: Երբեմն գալիս և ինձ վրա ծիծաղում էիր` ասելով, որ շուտով ինձ գնդլիկ-բոքոնիկ պիտի կոչես: Երկար ծիծաղում էինք, փորձում գուշակել, թե ում նման կլինի մեր սիրո պտուղը... Սակայն Աստված չկամեցավ մեզ ցույց տալ մեր փոքրիկին... Նա, ինչպես նվիրեց, այդպես էլ հետ վերցրեց իր պարգևը... Առնվազն ցինիզմ կարելի է կոչել: Մենք տառապում էինք... Ես էի տառապում: Արդեն կապվել էի կլորիկ փորիկիս, որին արդեն մեր ընտրած անունով էի դիմում, իսկ հիմա?... Հիմա միայն դատարկություն... Դու սառել էիր: Դու ինձ էիր մեղադրում: Ու թեև դրա մասին ոչ մի անգամ չբարձրաձայնեցիր` ամեն անգամ դա էի կարդում աչքերիդ մեջ: Դու չէիր կարողանում ինձ ներել նաև այն, որ երկար ժամանակ չէի կարողանալու քեզ զավակ պարգևել: Դու սկսեցիր սպանել սերը: Մեկին գումարած մեկ հավասար է երկուսի: Մենք միասին էինք, բայց դու կողքիս չէիր, մենք դարձանք ես ու դու: Մտածում էի` կանցնի: Տառապում էի լուռ, աննկատ... Ամեն ինչ անում էի, որ անցածի պես լինի: Բայց դու դավաճանեցիր... Գնացիր... Երկուսը բաժանած երկուսի հավասար է մեկի: Հույսս դեռ չէր մարել: Դռան թակոց: Դատական կատարածու: Ապահարզան: Նոր ամուսնություն: Երկուսը բաժանած երկուսի հավասար է ԶՐՈ:
   Ինքդ էլ գիտես` զրոն գոյություն չունի, նրան չի կարելի հաշվել. զրո ու վերջ: Մի?թե սիրո մեր հանրահաշիվն այսպիսի ավարտ պիտի ունենար, մի?թե այդքան թույլ էր մեր գումարածը...
 
    Ամեն ինչ սովորականի պես կլինի. ձմռան փոխարեն գարուն կգա, օրվան կհաջորդի գիշերը, լույսի պատճառով ստվերներ կծնվեն, կառաջանան նոր երկուսներ, երեքներ, մեկեր և զրոներ... Զրոն, սակայն, չի լինում հաշվել...